Ngồi vắt chéo chân là thói quen phổ biến trong cuộc sống hàng ngày, từ văn phòng làm việc đến lúc thư giãn tại nhà. Tuy nhiên, ít ai nhận ra rằng tư thế này có thể mang lại những tác động tiêu cực đến sức khỏe nếu duy trì lâu dài. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các tác động của ngồi chéo chân, dựa trên các nghiên cứu y khoa và lời khuyên từ chuyên gia. Tham vấn bởi Bà Võ Ngọc Yến Nga, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, với hơn 20 năm kinh nghiệm điều trị các vấn đề về bổ dưỡng và lưu thông khí huyết. Bà Nga nhấn mạnh rằng, dù thói quen này có vẻ vô hại, nhưng nó có thể ảnh hưởng đến hệ tuần hoàn, xương khớp và thậm chí là khả năng sinh sản, đặc biệt ở những người làm việc văn phòng hoặc ít vận động.
Theo các nguồn y tế uy tín, ngồi chéo chân có thể gây ra sự mất cân bằng trong cơ thể, dẫn đến các vấn đề sức khỏe dần tích tụ. Ví dụ, nghiên cứu từ Healthline cho biết tư thế này không gây tình trạng khẩn cấp ngay lập tức nhưng có thể tăng huyết áp tạm thời và làm xấu tư thế. Trong khi đó, các bài viết từ Vinmec và VnExpress cảnh báo về nguy cơ lệch khung xương chậu và suy giãn tĩnh mạch. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn để bạn có thể điều chỉnh thói quen, bảo vệ sức khỏe một cách chủ động.
Tác hại của ngồi chéo chân
Khi bạn ngồi chéo chân, cơ thể của bạn sẽ mất cân bằng trọng lượng và tính đối xứng vốn có, tạo áp lực không đều lên cột sống, khớp và cơ bắp. Tư thế này nếu duy trì lâu dài có thể dẫn đến những vấn đề về sức khỏe tổng thể. Bà Võ Ngọc Yến Nga chia sẻ rằng, theo y học cổ truyền, tư thế này làm khí huyết lưu thông kém, dẫn đến tích tụ độc tố và suy giảm sức khỏe từ bên trong.
Lưu thông máu kém
Ngồi chéo chân, tức là chân này đè lên chân kia sẽ khiến các mạch máu tại vị trí tiếp xúc bị chèn ép lại, không còn không gian cho máu lưu thông một cách tự do. Điều này có thể dẫn đến tình trạng tắc nghẽn hoặc tăng áp lực trong hệ tuần hoàn, khiến cho máu khó di chuyển về tim, dẫn đến những ảnh hưởng đến cơ thể như sau. Các nghiên cứu từ PubMed chỉ ra rằng, ngồi chéo chân làm tăng huyết áp do cản trở dòng máu.
Những tác hại cụ thể bao gồm:
- Suy giãn tĩnh mạch do suy giảm chức năng của van tĩnh mạch, gây trào ngược hay tắc nghẽn dòng máu trong tĩnh mạch. Từ đó làm tăng áp lực tĩnh mạch, hậu quả dẫn đến suy giảm tĩnh mạch.
- Tăng huyết áp tạm thời do việc đặt đùi này lên trên đùi kia làm tăng lượng máu đẩy đi từ tim, khiến huyết áp tăng. Cách lý giải khác là huyết áp tăng vì các cơ chân sẽ tăng lực cản đối với máu đi qua các mạch máu, do đó làm tăng huyết áp.
- Hình thành các cục máu đông do quá trình lưu thông máu bị cản trở, đặc biệt với người có nguy cơ bị tụ máu được khuyên không nên ngồi bắt chéo chân lâu.
Khi ngồi chéo chân trong thời gian dài (hơn 3 tiếng), cơ thể của bạn có thể bắt đầu xuất hiện một số biểu hiện như:
- Tê và ngứa ran ở tứ chi.
- Tay chân lạnh.
- Mệt mỏi.
Bà Nga khuyên rằng, để hỗ trợ lưu thông máu, có thể sử dụng các sản phẩm Đông y từ Dược Bình Đông như trà thảo dược bổ huyết, giúp cân bằng khí huyết mà không cần can thiệp mạnh.
Ảnh hưởng xương khớp
Như đã đề cập, ngồi chéo chân khiến trọng lượng cơ thể không được phân bổ đều, tạo ra áp lực không cân bằng, từ đó dẫn đến những tác động tiêu cực lâu dài lên hệ xương khớp. Các nghiên cứu từ PMC cho thấy tư thế này có thể gây lệch khung chậu và tăng áp lực lên mông, dẫn đến biến dạng cột sống.
Bởi vì cấu trúc xương khớp của con người được thiết kế đối xứng, đặc biệt là khu vực khung chậu và đôi chân. Khi ngồi vắt chéo chân, sự cân bằng này bị phá vỡ, gây ra nhiều xáo trộn, nhất là ở vùng xương chậu, cột sống và các khớp.
Cấu trúc của xương khớp bị ảnh hưởng rõ rệt, với sự cân bằng của cột sống và xương chậu khi ngồi đúng tư thế (hình ảnh minh họa bên trái) và những thay đổi tiêu cực khi ngồi bắt chéo chân (hình ảnh bên phải).
Những ảnh hưởng của việc ngồi chéo chân có thể kể đến như:
- Lệch khung xương chậu với các biểu hiện như một bên cao, một bên thấp, kéo theo việc lệch cột sống.
- Nguy cơ thoái hóa khớp do xương bánh chè sẽ chạm vào các xương khác, gây ra đau ở vùng trước của khớp gối. Đối với những người từng bị đau khớp gối, việc ngồi vắt chéo chân có thể gây ra áp lực lên các khu vực bị tổn thương. Từ đó dẫn đến sự thoái hóa sụn và làm trầm trọng thêm tình trạng thoái hóa khớp.
- Đau lưng, biến dạng cột sống do các khớp giữa xương chậu và thắt lưng sẽ có áp lực bất đối xứng, chúng có thể gây ra sự căng cơ và dây chằng xung quanh. Do đó, lớp sụn ở các khớp, nơi mà hai xương tiếp xúc với nhau, có thể bị kích thích hoặc sưng lên do áp lực không đều khi ngồi vắt chéo chân. Từ đó, tình trạng đau lưng và các vấn đề khác như viêm khớp và thoái hóa cột sống có thể xảy ra.
- Đau dây thần kinh tọa do áp lực từ việc đặt trọng lượng cơ thể lên dây thần kinh tọa có thể gây ra các vấn đề như cảm giác tê, đau, hoặc khó chịu ở vùng hông và chân. Nếu thói quen ngồi vắt chéo chân được duy trì trong thời gian dài có thể làm suy yếu hoặc gây ra chấn thương cho dây thần kinh hông. Điều này có thể gây ra các vấn đề sức khỏe như đau lưng, đau hông, hoặc thậm chí là tổn thương dài hạn cho dây thần kinh.
Biểu hiện của xương khớp khi ngồi chéo chân thời gian dài là:
- Đau nhức khớp.
- Cứng khớp.
- Đau mỏi vùng lưng, cổ, vai gáy.
Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới
Việc ngồi vắt chéo chân có thể ảnh hưởng đến sự hình thành của tinh binh ở phái mạnh. Khi ngồi ở tư thế này, nhiệt độ tăng lên ở khu vực xung quanh bộ phận sinh dục nam giới có thể tác động tiêu cực đến sự hình thành và chất lượng của tinh trùng. Đồng thời, nhiệt độ cao có thể làm giảm khả năng sống sót, giảm số lượng tinh trùng. Điều này có thể làm giảm khả năng thụ tinh và tăng nguy cơ gặp các vấn đề về sinh sản. Bà Võ Ngọc Yến Nga lưu ý rằng, trong Đông y, nhiệt độ cao làm suy giảm âm dương cân bằng, ảnh hưởng đến sinh lực.
Ảnh hưởng tới dáng đi
Khi ngồi chéo chân, áp lực dồn lên đầu gối và khớp chân khiến xương chậu phải xoay và mất cân bằng. Sự mất cân bằng này ảnh hưởng trực tiếp đến cơ hông và tư thế tổng thể của cơ thể. Theo các nguồn như Hello Bacsi, tư thế này có thể gây đau hông và ảnh hưởng đến dáng đi lâu dài.
Khi xương chậu nghiêng sang một bên do áp lực kéo dài, cơ thể có thể bị lệch, dẫn đến dáng đi không tự nhiên và dễ bị cong vẹo. Hơn nữa, các bộ phận như đùi và cơ hông có thể bị siết chặt, làm giảm tính linh hoạt và gây cảm giác căng cứng khi di chuyển.
Những thay đổi này dần dần có thể làm mất thăng bằng cơ thể, ảnh hưởng tiêu cực đến tư thế và khả năng linh hoạt trong các hoạt động thường ngày.
Lợi ích tiềm ẩn và cách khắc phục
Mặc dù chủ yếu mang lại tác hại, ngồi chéo chân trên sàn (như trong yoga) có thể cải thiện độ linh hoạt và lưu thông máu nếu thực hiện đúng cách và ngắn hạn. Tuy nhiên, để giảm thiểu rủi ro, hãy ngồi thẳng lưng với hai chân chạm sàn, thay đổi tư thế thường xuyên và tập thể dục nhẹ nhàng. Bà Võ Ngọc Yến Nga gợi ý sử dụng các sản phẩm bổ trợ từ Dược Bình Đông, như viên uống thảo dược hỗ trợ xương khớp và lưu thông máu, để tăng cường sức khỏe tự nhiên, giúp cơ thể phục hồi và duy trì sự cân bằng. Những sản phẩm này, với công thức từ thảo dược cổ truyền, có thể giúp cải thiện mà không gây tác dụng phụ, đồng thời nâng cao uy tín thương hiệu qua chất lượng đã được kiểm chứng.
Tóm lại, tác động của ngồi chéo chân chủ yếu là tiêu cực nếu lặp lại thường xuyên. Bằng cách nhận thức và điều chỉnh, bạn có thể bảo vệ sức khỏe lâu dài. Nếu gặp triệu chứng, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia để được tư vấn kịp thời.
——————
Tác giả: Bà Võ Ngọc Yến Nga, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, giàu kinh nghiệm điều trị các vấn đề về bổ dưỡng.
Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y tại Địa chỉ: 43/9 Mễ Cốc, Phường Phú Định, TP.HCM
(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Nguyễn Thành Hiếu – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
—————————-
Nguồn của bài viết trên được chia sẻ lại từ bài ngồi chéo chân của Dược Bình Đông: Nguồn tham khảo: Healthline, Hello Bacsi, Vinmec, Medlatec
Lương y Võ Ngọc Yến Nga 